Chọn mẫu xác suất (probability sampling)
Estimated reading time: 2 minutes
Khái niệm
Phương pháp lấy mẫu xác suất đảm bảo rằng mẫu được chọn sẽ đại diện chính xác cho tập tổng thể và khảo sát thực hiện có thể có được kết quả thống kê hợp lý. Dưới đây là các dạng thuộc phương pháp lấy mẫu xác suất:
Các phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên
- Chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản (simple random sampling)
- Chọn mẫu ngẫu nhiên hệ thống (systematic random sampling)
- Chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng (stratified random sampling)
- Chọn mẫu ngẫu nhiên cụm (cluster sampling)
- Chọn mẫu nhiều bậc (Multistage sampling)
Simple random sampling
Chọn mẫu hoàn toàn ngẫu nhiên, không qua một sự sắp xếp nào. Theo đó, các đơn vị mẫu được chọn bằng cách bốc thăm, quay số hoặc theo bảng số ngẫu nhiên.
Lưu ý
Có thể cho kết quả tốt nếu giữa các đơn vị của tổng thể không có khác biệt nhiều. Ngược lại, nếu tổng thể các đơn vị có sự khác biệt nhau đáng kể thì cách chọn này khó đảm bảo tính đại biểu.
VD: Tiến hành chọn ra 293 doanh nghiệp trong một địa phương có 3000 doanh nghiệp. Từ danh sách các doanh nghiệp, tiến hành chọn mẫu các doanh nghiệp theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản. Người nghiên cứu cần lập danh sách các đơn vị của tổng thể chung theo một trật tự nào đó ví dụ như lập theo tên, hoặc theo qui mô hoặc địa chỉ…, sau đó đánh số thứ tự vào trong danh sách; rồi dùng các phương pháp ngẫu nhiên như rút thăm, dùng bảng số ngẫu nhiên để chọn ra từng đơn vị trong tổng thể chung vào mẫu.
Systematic sampling
Lấy mẫu mà mỗi đơn vị mẫu được chọn căn cứ vào từng khoảng cách nhất định từ danh sách đã được sắp xếp sẵn của tổng thể chung.
Trong phương pháp lấy mẫu này, một danh sách gồm toàn bộ các phần tử thuộc tập tổng thể được tạo ra và phần tử đầu tiên trong tập mẫu được lựa chọn ngẫu nhiên từ k đối tượng đầu tiên. Sau đó, mỗi phần tử thứ k sẽ được chọn ra từ danh sách.