Các thành phần chính trong mô hình SEM

Estimated reading time: 3 minutes

3 thành phần đầu tiên (regression, path và factor) được gọi chung là mô hình đo lường.

Mô hình hồi quy – Regression model

  • Một mô hình hồi quy chỉ bao gồm các biến quan sát, trong đó bao gồm 1 biến quan sát phụ thuộc được dự báo hoặc được giải thích bởi 1 hoặc nhiều biến quan sát độc lập.

Ví dụ

Tình trạng học vấn của cha mẹ (biến quan sát độc lập) được sử dụng để dự báo kết quả học tập của người con (biến quan sát phụ thuộc).

Mô hình Path – Path model

  • Một mô hình Path cũng chỉ bao gồm các biến quan sát, nhưng nó cho phép nhiều biến quan sát phụ thuộc tồn tại trong mô hình.

Ví dụ

Doanh số xuất khẩu, GNP, lạm phát (biến quan sát độc lập) ảnh hưởng đến niềm tin tiêu dùng và chi tiêu tiêu dùng (biến quan sát phụ thuộc).

Do đó mô hình Path cho phép thực hiện nhiều kiểm định phức tạp hơn các mô hình hồi quy.

Mô hình phân tích nhân tố – Factor model

  • Mục tiêu của phương pháp phân tích nhân tố là rút gọn tập hợp các biến quan sát thành một tập ít biến hơn chứa đựng thông tin của tập biến quan sát ban đầu. Các biến được trích này được gọi là nhân tố.

Ý nghĩa

Việc trích nhân tố thể hiện ở chổ chỉ một số chứ không phải tất cả các biến đều được đo lường trực tiếp.

  • Các biến không được đo lường trực tiếp được gọi là biến ẩn (latent variables) hoặc nhân tố (factors). Thông tin về các biến ẩn có thể nhận được bằng cách quan sát tác động của nó lên các biến quan sát.

  • Có 2 phương pháp phổ biến trong phân tích nhân tố đó là phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích nhân tố khẳng định (CFA).

  • Phương pháp phân tích nhân tố khẳng định bao gồm các biến quan sát được giả định để có tác động đến một hoặc nhiều biến ẩn (độc lập hoặc phụ thuộc).

Ví dụ

Chế độ ăn kiêng, luyện tập thể thao và thể trạng sinh lí học là các biến quan sát đo lường của biến ẩn fitness.

abc

###

Do đó

Tất cả 3 mô hình trên là một trường hợp của mô hình đo lường (measurement model) trong mô hình SEM. Mô hình SEM được xem là sự kết hợp của 2 mô hình, đó là mô hình đo lường (measurement model) và mô hình cấu trúc (structural model).

Phương pháp xây dựng mô hình SEM

  • Mô hình SEM là sự kết hợp của mô hình Path và nhân tố khẳng định;

  • Mô hình phương trình cấu trúc bao gồm các biến quan sát và các biến ẩn (có thể là biến ẩn độc lập hoặc biến ẩn phụ thuộc).

regression, path analysis, factor model